Między filmem a grą wideo.
Jak kinematograf wpłynął na cyfrową zabawę

Mniej więcej w tym samym czasie, co gry Warshawa, powstał też przełomowy automat Dragon’s Lair, współtworzony przez byłego animatora Disneya, Dona Blutha. Gra opierała się na odtwarzanych z nośnika optycznego Laserdisc fragmentach filmu, przy których gracz musiał odpowiednio reagować – przechylić joystick lub wcisnąć przycisk ataku – żeby ratować dzielnego rycerza Dirka przed kolejnymi niebezpieczeństwami czyhającymi na niego w starym zamczysku. Bluth dobrze znał swoje rzemiosło i rozumiał konwencję gier na automaty. Nie starał się budować skomplikowanej fabuły, tylko postawił na zrozumiałą od pierwszych sekund kliszę – porwana dama, zamek i rycerz. Skupił się za to na serii gagów, wcale nie mniej zabawnych przez to, że rycerz najczęściej w nich ginął. Najważniejszy jest tu ruch – zamaszyste gesty Dirka i komiczne podrygi jego przeciwników. Zamiast porywać się na zbyt ambitne projekty, Dragon’s Lair wraca do podstaw tego, na czym polega magia kina. Chodzi o to, żeby obraz się pięknie poruszał – tylko i aż tyle.

Gry z przełomu lat 80-tych i 90-tych często próbowały odwoływać się do filmu, ale rzadko rzeczywiście go rozumiały. Najczęściej po prostu przekładały wybrane elementy fabuły na proste mechaniki rozgrywki – tak działały np. gry brytyjskiej firmy Ocean, która specjalizowała się w adaptacjach filmów. Dla ludzi z Ocean ważne było profesjonalne podejście do materiału źródłowego – pracując nad grą Batman: The Movie (1989) kręcili się na planie filmu Tima Burtona w Pinewood Studios, żeby jak najlepiej oddać wygląd scenografii i postaci. Licencja Jurassic Park sprawiła, że przedstawiciele kolejnego pokolenia twórców gier mogli odbyć tradycyjną pielgrzymkę do Stevena Spielberga, który sam był wówczas zapalonym graczem. Gry Oceanu były jednak bardzo konwencjonalne – postać gracza chodziła po ekranie i strzelała do przeciwników, czasem w perspektywie z lotu ptaka, a czasem w konwencji gry platformowej. Przerobić na tę modłę dawało się wszystko – największą osobliwością w katalogu Ocean była adaptacja Plutonu Olivera Stone’a, w której cały poziom komplikacji oryginału sprowadzono do szeregu misji polegających na zabijaniu kolejnych wrogów. W gratulacjach na koniec dowiadujemy się, że pokonaliśmy dość wrogów i odnieśliśmy dość ran, żeby dostać zwolnienie ze służby i wrócić do domu. Ci, którzy oglądali film, pamiętają pewnie, że kończy się troszkę inaczej.

Zupełnie inne podejście do inspiracji filmem widać w dwóch przełomowych grach z początku lat 90-tych, które powstały we Francji. Another World (1991) i Alone in the Dark (1992) nie inspirują się bezpośrednio fabułami konkretnych filmów. Another World to historia o naukowcu, który w wyniku nieudanego eksperymentu trafia do przedziwnego, obcego świata, gdzie pomaga miejscowym w walce z opartym na przemocy systemem społecznym. Alone in the Dark opowiada o prywatnym detektywie z okresu międzywojnia, który trafia do nawiedzonego domu – już od pierwszych chwil widać inspirację twórczością H. P. Lovecrafta. Obie gry próbują poważniej podejść do charakterystycznych dla filmu sposobów narracji. To o wiele ciekawsza droga niż ładne, ale nieskomplikowane zręcznościówki z Ocean.

Eric Chahi, twórca Another World, wpadł na kilka świetnych pomysłów. Po pierwsze – zamiast projektować postaci z gry piksel po pikselu i dorysowywać kolejne klatki animacji, postawił na grafikę wektorową, dzięki której postaci składają się z płaskich wielokątów. Przy takim rozwiązaniu dużo łatwiej i szybciej daje się uzyskać płynną animację. Chahi używał też rotoskopii, więc w swoim czasie Another World zadziwiał naturalnością ruchów postaci. Po drugie – z naszej perspektywy jeszcze ważniejsze – w Another World ogromny nacisk położono na dramaturgię. Chociaż podstawowe mechaniki gry wydają się podobne, co w przypadku innych gier platformowych z elementami strzelanki, rytm opowieści cały czas się zmienia – najpierw opędzamy się od hordy przeciwników, za chwilę mamy moment wytchnienia i po prostu zwiedzamy piękny świat gry, potem znowu odrobina akcji, a w końcu zajmujemy się rozwiązywaniem zagadki. Kiedy ciągnące się w nieskończoność podziemne korytarze już nas przytłaczają, nagle wychodzimy na powierzchnię i widzimy błękit nieba. Kiedy wydaje nam się, że już wszystko widzieliśmy, trafiamy nagle do pojazdu walczącego z przeciwnikami na kolosalnej arenie, żeby chwilę później wpaść przez szklany dach do miejscowej łaźni. Ta oparta na różnorodności i narracyjnych niespodziankach struktura gry sprawiła, że stała się wzorem dla późniejszych twórców.